Tín dụng chính sách xã hội - ý Đảng lòng dân

           Đây là kênh tín dụng ưu đãi lớn nhất, đáp ứng kịp thời, đầy đủ nhu cầu vốn của người nghèo và các đối tượng chính sách khác, góp phần to lớn đối với công cuộc giảm nghèo bền vững, đảm bảo an sinh xã hội của nước ta. Hoạt động của Ngân hàng Chính sách xã hội từ nguồn vốn ưu đãi đã huy động được sự tham gia của cả hệ thống chính trị từ Trung ương đến cơ sở, các tổ chức chính trị - xã hội trên địa bàn. Phương thức uỷ thác cho vay qua các tổ chức chính trị - xã hội là một giải pháp sáng tạo, có tính nhân văn sâu sắc và phù hợp với thực tiễn của Việt Nam, góp phần quan trọng thực hiện có hiệu quả các chủ trương, chính sách, mục tiêu, nhiệm vụ mà Đảng và Nhà nước đã đề ra về giảm nghèo, tạo việc làm, phát triển nguồn nhân lực, bảo đảm an sinh xã hội, ổn định chính trị và phát triển kinh tế theo định hướng xã hội chủ nghĩa.

Để phát huy vai trò và nâng cao hiệu quả của tín dụng chính sách xã hội, cũng như nâng cao năng lực và hiệu quả hoạt động của Ngân hàng Chính sách xã hội, ngày 22/11/2014, Ban Bí thư Trung ương Đảng đã ban hành Chỉ thị số 40-CT/TW về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tín dụng chính sách xã hội. Chỉ thị số 40 ra đời, đã đánh dấu sự lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện của Đảng đối với tín dụng chính sách xã hội; nâng cao vai trò, trách nhiệm của các cấp uỷ, tổ chức đảng, chính quyền, Mặt trận tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội đối với tín dụng chính sách xã hội nhằm đạt mục tiêu giảm nghèo, đảm bảo an sinh xã hội, đặc biệt là tập trung các nguồn lực thực hiện các Chương trình mục tiêu Quốc gia về giảm nghèo bền vững với phương châm “không để ai bị bỏ lại phía sau”.

          Trong những năm qua, các cấp uỷ, chính quyền và các tổ chức chính trị - xã hội các cấp đã nâng cao nhận thức về vai trò, vị trí của tín dụng chính sách xã hội, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động của Ngân hàng Chính sách xã hội thực hiện tốt nhiệm vụ được giao, đã phát huy được sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị trong việc thực hiện tín dụng chính sách xã hội.

Các cấp uỷ, chính quyền đã ban hành các văn bản chỉ đạo triển khai phổ biến, quán triệt và tổ chức thực hiện Chỉ thị số 40-CT/TW, xác định đây là nhiệm vụ trọng tâm, là hoạt động thường xuyên, cần tổ chức thực hiện tốt chủ trương huy động các nguồn lực cho tín dụng chính sách xã hội gắn với mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, giảm nghèo, đào tạo nghề, giải quyết việc làm, đảm bảo an sinh xã hội của địa phương.

 Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh và các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh đã ban hành các văn bản đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về tín dụng chính sách xã hội đến các tầng lớp nhân dân, nhất là hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác; phát huy vai trò giám sát, phản biện xã hội trong quá trình thực hiện chính sách; trực tiếp tham gia cùng hội viên, đoàn viên trong quá trình thực hiện, tạo điều kiện cho các đối tượng được vay vốn kịp thời, đúng đối tượng.

Chính quyền địa phương các cấp đã luôn quan tâm, ưu tiên dành nguồn vốn ngân sách uỷ thác qua NHCSXH để thực hiện tín dụng chính sách xã hội tại địa phương, với số dư nguồn vốn uỷ thác địa phương đạt 535 tỷ đồng, tăng 483 tỷ đồng so với năm 2014. Chất lượng tín dụng chính sách xã hội duy trì ổn định, tỷ lệ nợ quá hạn ở mức thấp. Năm 2014 nợ quá hạn là 0,69% trên tổng dư nợ, đến 31/12/2019 tỷ lệ nợ quá hạn là 0,3%, giảm 0,39% so với cuối năm 2014. Đến 30/4/2024, tỷ lệ nợ quá hạn là 0,19%, giảm 0,5% so năm 2014. Đến nay, toàn tỉnh có 17/94 xã và 2.254/2.655 Tổ tiết kiệm và vay vốn không có nợ quá hạn.

Nguồn vốn tín dụng chính sách đã đầu tư đến 100% các ấp, khu phố trên địa bàn toàn tỉnh, đã thật sự đi vào cuộc sống người dân, tạo điều kiện cho người nghèo và các đối tượng chính sách khác có nhu cầu và đủ điều kiện được tiếp cận với đồng vốn tín dụng chính sách một cách thuận lợi và kịp thời, giúp người dân có vốn đầu tư sản xuất, kinh doanh; xây mới, sửa chữa nhà ở; giải quyết được việc làm, tăng thu nhập, cải thiện cuộc sống, góp phần đảm bảo an ninh chính trị trên địa bàn.

Hình: Hộ vay vốn từ ngân hàng CSXH phát triển chăn nuôi bò thoát nghèo (hình minh hoạ).

Trong 10 năm từ 2014 đến 2024, nguồn vốn tín dụng chính sách đã hỗ trợ cho gần 294.000 lượt hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác được vay vốn, tăng hơn 115% so với giai đoạn trước năm 2014. Nguồn vốn tín dụng chính sách đã giúp cho gần 19.000 lượt hộ vượt qua ngưỡng nghèo, vươn lên thoát nghèo bền vững; hỗ trợ cho gần 19.000 lượt học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn được vay vốn, giảm gánh nặng về chi phí cho hộ gia đình; tạo việc làm cho hơn 67.000 lao động, tăng thêm thu nhập, ổn định cuộc sống; hỗ trợ cho vay xây dựng hơn 360 căn nhà cho hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác nhằm giúp xây mới, sửa chữa nhà, mua nhà ở xã hội để ở đảm bảo an cư lập nghiệp; giúp cho các hộ gia đình nông thôn xây dựng hơn 300.000 công trình nước sạch và vệ sinh, nhằm nâng cao sức khỏe, cải thiện điều kiện sinh hoạt, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội khu vực nông thôn. Đặc biệt, vốn tín dụng chính sách có vai trò quan trọng và góp phần đáng kể vào giảm tỷ lệ hộ nghèo trong từng giai đoạn, đến nay, tỷ lệ hộ nghèo 0,16%.

Hình: Hộ vay vốn từ ngân hàng CSXH phát triển chăn nuôi dê thoát nghèo (hình minh hoạ).

Tín dụng chính sách xã hội mang đậm tính nhân văn, hỗ trợ vốn cho người nghèo và các đối tượng chính sách khác với lãi suất ưu đãi, nhiều chính sách được ban hành như  Nghị quyết 11/NQ-CP, ngày 30/11/2022 của Chính phủ đã hỗ trợ cho người dân, doanh nghiệp vay vốn để khắc phục hậu quả sau đại dịch COVID, hỗ trợ lãi suất theo Nghị định 36/2022/NĐ-CP của Chính phủ đối với các khoản vay tại Ngân hàng Chính sách xã hội.

Ngoài ra, thực hiện Quyết định 22/2023/QĐ-TTg, ngày 17/8/2023 của Thủ tướng Chính phủ về tín dụng đối với người chấp hành xong án phạt tù, tỉnh cũng tạo điều kiện cho người chấp hành xong án phạt tù được tiếp cận với vốn vay ưu đãi để học nghề, sản xuất kinh doanh, tạo lập cuộc sống. Hành trình tái hòa nhập cộng đồng và làm lại cuộc đời của những người lầm lỡ giờ đây không còn đơn độc, mà có sự đồng hành, tiếp sức của chính sách tín dụng đầy tính nhân văn của Chính phủ. Toàn tỉnh đã hỗ trợ 66 lượt đối tượng vay vốn là người chấp hành xong án phạt tù với tổng số tiền hơn 4,5 tỷ đồng.

Các tổ chức chính trị - xã hội nhận uỷ thác đã thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị được giao, nhận thức rõ vai trò của tín dụng chính sách xã hội, chủ động và tích cực tuyên truyền, lồng ghép tập huấn khuyến nông, khuyến lâm, chuyển giao kỹ thuật và nhân rộng các điển hình, mô hình của các chi hội giúp nhau làm kinh tế, vượt khó vươn lên làm giàu.

Những kết quả đó khẳng định sự nỗ lực, cố gắng của Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân tỉnh Tây Ninh, đồng thời đã khẳng định Chỉ thị số 40-CT/TW là giải pháp đúng đắn, phù hợp, thiết thực, mang tính đột phá trong chỉ đạo tổ chức triển khai thực hiện tín dụng chính sách xã hội, qua đó, nhận được sự đồng tình, ủng hộ của các cấp, các ngành và đông đảo tầng lớp nhân dân, góp phần thực hiện có hiệu quả các chủ trương, chính sách, mục tiêu, nhiệm vụ quan trọng mà Đảng, Nhà nước đề ra.

Để tín dụng chính sách xã hội thật sự phát huy hiệu quả và đi vào cuộc sống, các cấp uỷ, chính quyền địa phương, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt các nhiệm vụ, giải pháp đề ra tại Chỉ thị số 40-CT/TW của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tín dụng chính sách xã hội; Quyết định số 05/QĐ-TTg của Thủ tướng chính phủ về Chiến lược phát triển Ngân hàng Chính sách xã hội giai đoạn 2021 – 2030; rà soát, bổ sung vào kế hoạch, chương trình hành động để thực hiện phù hợp với thực tiễn từng đơn vị, địa phương. Tiếp tục nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò và tầm quan trọng của tín dụng chính sách xã hội trong phát triển kinh tế xã hội gắn với công tác giảm nghèo.

Tập trung rà soát, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các văn bản quy định, hướng dẫn quản lý và sử dụng nguồn vốn ngân sách địa phương uỷ thác sang Chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh, hướng tới mục tiêu quản lý và sử dụng có hiệu quả nguồn lực tín dụng chính sách xã hội; từng bước mở rộng đối tượng chính sách xã hội được vay vốn, nâng mức cho vay, thời hạn cho vay phù hợp với mục tiêu các chương trình mục tiêu phát triển kinh tế xã hội của địa phương.

Tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả mô hình tổ chức và phương thức quản lý nguồn vốn thông qua uỷ thác qua các tổ chức chính trị - xã hội. Nâng cao năng lực quản trị và công tác kiểm tra, giám sát đối với hoạt động tín dụng chính sách xã hội, hoạt động nhận uỷ thác của các tổ chức chính trị - xã hội và tình hình sử dụng vốn của người vay; phát triển các sản phẩm, dịch vụ hỗ trợ đem lại tiện ích cho người nghèo và các đối tượng chính sách khác. Chủ động phối hợp với các sở, ngành liên quan, tham mưu Ban đại diện Hội đồng quản trị Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh triển khai có hiệu quả nguồn vốn cho vay tín dụng chính sách xã hội.

Phát huy vai trò của Ngân hàng Chính sách xã hội trong việc nhận nguồn vốn uỷ thác của tỉnh để cho vay hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác; chuyển tải nguồn vốn tín dụng chính sách đến đúng đối tượng thụ hưởng; phối hợp, lồng ghép các chương trình, dự án, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, các hoạt động chuyển giao công nghệ, huấn luyện, đào tạo nghề với hoạt động tín dụng chính sách xã hội trên địa bàn tỉnh.

Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, phản biện xã hội của các cấp uỷ đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội đối với hoạt động tín dụng chính sách xã hội, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ của Đảng, Chính phủ giao.

Thanh Thanh