Cuối năm 1944, đầu năm 1945, Chiến tranh thế giới thứ hai bước vào giai đoạn kết thúc với ưu thế áp đảo nghiêng về phe Đồng minh. Tại châu Á - Thái Bình Dương, quân đội phát xít Nhật rơi vào thế bị bao vây, uy hiếp nặng nề. Ngày 8/8/1945, Liên Xô tuyên chiến với Nhật, nhanh chóng đánh bại đạo quân Quan Đông, giải phóng vùng Đông Bắc Trung Quốc và Bắc Triều Tiên. Ngày 14/8/1945, Nhật hoàng tuyên bố đầu hàng vô điều kiện, chiến tranh thế giới lần thứ hai chính thức chấm dứt.

Trước tình hình đó, Trung ương Đảng nhận định: đây là thời cơ “ngàn năm có một” để nhân dân ta vùng lên giành lại độc lập, từ đó đã kịp thời nắm bắt thời cơ, lãnh đạo thực hiện cuộc cách mạng giải phóng dân tộc với các diễn biến mang tính bước ngoặt, dấn ấn như:

Ngày 12/3/1945, Trung ương Đảng ra Chỉ thị “Nhật - Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta”, khẳng định đây là thời cơ để giành độc lập.

Tháng 4 - 8/1945, khởi nghĩa từng phần diễn ra sôi nổi trên cả nước. Việt Nam Giải phóng quân được thống nhất, các Uỷ ban dân tộc giải phóng được thành lập.

Ngày 13/8/1945, Uỷ ban Khởi nghĩa toàn quốc ra đời, phát động Tổng khởi nghĩa toàn quốc.

Ngày 16/8/1945, Quốc dân Đại hội tại Tân Trào phê chuẩn Lệnh Tổng khởi nghĩa, thống nhất quốc kỳ, quốc ca, cử ra Uỷ ban Giải phóng dân tộc Việt Nam (tức là Chính phủ Lâm thời cách mạng Việt Nam) do Chủ tịch Hồ Chí Minh đứng đầu.

Từ 14–28/8/1945, các tỉnh, thành phố khắp cả nước đồng loạt khởi nghĩa giành chính quyền.

Ngày 19/8/1945, khởi nghĩa thành công tại Hà Nội.

Ngày 23/8/1945, Huế giành chính quyền.

Ngày 25/8/1945, Sài Gòn – Gia Định khởi nghĩa thắng lợi.

Ngày 30/8/1945, vua Bảo Đại thoái vị, chế độ phong kiến chấm dứt.

Ngày 02/9/1945, tại Quảng trường Ba Đình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập, trịnh trọng tuyên bố quyền độc lập, tự do, bình đẳng của dân tộc Việt Nam trước thế giới “Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thật đã thành một nước tự do, độc lập. Toàn thể dân tộc Việt Nam, quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy”, khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa – nhà nước dân chủ nhân dân đầu tiên ở Đông Nam Á, khẳng định quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc của một dân tộc từng chịu đựng hơn 80 năm nô lệ dưới ách đô hộ của thực dân Pháp.

Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 là kết tinh của lòng yêu nước nồng nàn, khát vọng tự do mãnh liệt và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc. Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9 không chỉ có ý nghĩa trọng đại đối với sự nghiệp giải phóng dân tộc mà còn cổ vũ mạnh mẽ phong trào đấu tranh vì độc lập, tự do của các dân tộc bị áp bức trên thế giới. Tinh thần mùa thu 1945 đã trở thành nguồn cảm hứng bất diệt, hun đúc nên ý chí quật cường và bản lĩnh Việt Nam trong suốt chặng đường xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Trải qua 80 năm, những giá trị lịch sử và truyền thống cách mạng của Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9 vẫn vẹn nguyên sức sống. Đó là biểu tượng thiêng liêng của khát vọng độc lập, tự do và hạnh phúc; là nền tảng tinh thần để toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta tiếp tục vững bước trên con đường đổi mới, phát triển đất nước nhanh, bền vững và hội nhập sâu rộng với thế giới.

(Xem chi tiết Đề cương tuyên truyền tại File đính kèm bên dưới).

12 Đề cương A80 - CMT 8 QUỐC KHÁNH 2-9.doc

Hoàng An