Theo số liệu của Công an tỉnh, trong 6 tháng đầu năm 2024, Công an các đơn vị, địa phương trên địa bàn tỉnh đã khởi tố 21 vụ, 14 bị can lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng, tổng thiệt hại trên 12 tỷ đồng, chúng thực hiệ hành vi lừa đảo thông qua các hình thức như: tuyển cộng tác viên bán hàng qua mạng; vay tiền nhanh qua mạng; nộp thuế, phí để nhận tiền trúng thưởng; thông báo nhận tiền trợ cấp bảo hiểm thất nghiệp; kết bạn qua mạng xã hội và nộp thuế, phí nhận quà từ nước ngoài; chiếm quyền điều khiển mạng xã hội, nhắn tin người thân, bạn bè mượn tiền; giả danh nhân viên ngân hàng yêu cầu cung cấp thông tin tài khoản ngân hàng; giả danh cán bộ Công an, Viện Kiểm sát, Toà án thông báo phạm tội qua điện thoại để đe doạ yêu cầu chuyển tiền…
* Hiểm hoạ từ “Chat sex”
Một trong những phương thức phổ biến mà các đối tượng lừa đào trên không gian mạng sử dụng là hình thức “Chat sex”. Đối tượng lừa đảo sử dụng tài khoản mạng xã hội như Facebook, Zalo, Telegram, Viber... với những hình ảnh đại diện là phụ nữ trẻ, đẹp và ăn mặc gợi cảm chủ động kết bạn, nhắn tin cho bị hại để “tâm sự” và thường xuyên gửi những hình ảnh, video gợi cảm, khỏa thân, khiêu dâm, thủ dâm... cho bị hại để rù rê tham gia “Chat sex”.
Sau khi xây dựng được sự tin tưởng của bị hại, đối tượng tiếp tục dẫn dụ, thuyết phục nạn nhân đồng ý và thực hiện cuộc gọi video để “Chat sex” trên ứng dụng mạng xã hội. Sau khi kết thúc cuộc gọi video, đối tượng gửi cho bị hại đường link yêu cầu bị hại tải ứng dụng đế lần tới gọi video qua ứng dụng này. Trong lúc thực hiện hành động “Chat sex” đối tượng bí mật quay lại các hình ảnh nhạy cảm của nạn nhân. Khi có được những hình ảnh, video “Chat sex” của nạn nhân đối tượng sử dụng công nghệ cắt ghép hình ảnh “nhạy cảm” đó để uy hiếp tinh thần nạn nhân, yêu cầu nạn nhân chuyến tiền vào số tài khoản ngân hàng đối tượng chỉ định; nếu bị hại không chuyển tiền đối tượng đe dọa sẽ phát tán lên mạng xã hội hoặc gửi cho người thân, bạn bè, đồng nghiệp của nạn nhân. Do đó, vì tâm lý do sợ nạn nhân đã thực hiện chuyến tiền theo yêu cầu của đối tượng nhưng đối tượng vẫn tiếp tục yêu cầu chuyển thêm tiền với số tiền ngày càng tăng cho đến khi nạn nhân không còn khả năng tài chính.
* Đến mạo danh, uy hiếp
Một hình thức khác cũng khá phổ biến là các đối tượng lừa đảo là cán bộ của các cơ quan chức năng như: Công an, Toà án, Viện Kiểm sát, Sở Thông tin và Truyền thông gọi đến người dân để thông báo người dân đang liên quan đến các vụ án, vụ việc vi phạm pháp luật đang điều tra…, qua đó hù dọa, uy hiếp, gây hoang mang, lo sợ đối với người dân, sau đó dẫn dắt, yêu cầu người dân nếu muốn được xem xét, tạo điều kiện, giúp đỡ thì phải thực hiện theo các yêu cầu của chúng để nhằm mục đích lừa đảo. Nếu người dân kịp thời phát hiện lừa đảo, không đáp ứng theo yêu cầu, chúng sẽ lăng mạ, xúc phạm người nghe điện thoại.
Ngoài ra, đối tượng giả danh còn gọi điện hù dọa, cho rằng số thuê bao điện thoại của những người đang sử dụng đã gọi điện hoặc dùng để tạo các tài khoản trên các nền tảng mạng xã hội đăng phát thông tin chống phá Đảng, Nhà nước hoặc liên quan đến đường dây phản động, rửa tiền, phát tán những thông tin chống phá chính quyền; cơ quan chức năng đang điều tra, sẽ bị mời chủ thuê bao này làm việc để xử lý. Sau khi hù dọa, đối tượng yêu cầu chủ thuê bao đang nghe điện thoại khai báo thông tin cá nhân, số tài khoản ngân hàng hoặc yêu cầu kết bạn Zalo, facebook... rồi hướng dẫn truy cập vào các đường link do đối tượng gửi đến đế xác nhận thông tin, yêu cầu làm theo hướng dẫn khác... nhằm phục vụ cho việc lừa đảo.
Thực tế, trong thời gian gần đây, trên địa bàn tỉnh Tây Ninh cũng đã có một số đối tượng có một số đối tượng giả danh lãnh đạo và công chức Sở Thông tin và Truyền thông gọi đến số điện thoại di động của một số đồng chí lãnh đạo, cán bộ của một số cơ quan, đơn vị, địa phương, doanh nghiệp và người dân để thông báo các nội dung, như: Số điện thoại của người nghe có liên quan đến vụ án, vụ việc do cơ quan Công an đang điều tra, đồng thời uy hiếp, đe dọa, gây hoang mang, lo sợ nhằm dẫn dắt, lừa đảo. Tuy nhiên, các cơ quan chức năng (Công an tỉnh, Sở Thông tin và Truyền thông) đã kịp thời có thông báo đến hệ thống chính trị, các cơ quan báo chí để tuyên truyền đến người dân nắm rõ, không bị sa vào thủ đoạn lừa đảo của số đối tượng trên.
* Và lừa mua hàng, chuyển tiền trước
Một hình thức lừa đảo khác khá phổ biến mà nhiều người hay mắc phải đó là các đối tượng lừa đảo tạo tài khoản trên mạng xã hội giả mạo là giáo viên, cán bộ công chức, công an, đoàn viên để bán hàng online với các loại hàng tốt nhưng giá rẻ hơn so với thị trường, sau khi người mua chốt đơn, chúng yêu cầu người mua chuyển tiền trước thì chúng mới gửi hàng. Do được giá hời và một chút thiếu cảnh giác, người mua liền chuyển tiền cho chúng, sau đó thì chúng không gửi hàng, hẹn ngày này qua ngày khác, cuối cùng, chúng chặn người mua hoặc khoá tài khoản mạng xã hội và tiếp tục tạo một tài khoản mạng xã hội khác để lừa đảo.
Anh H, một người chơi hoa cảnh, thường xuyên mua cây giống trên mạng cho biết: “Thật sự mình cũng cảnh giác, nhưng vì thấy món hàng có giá rẻ, lại chỉ chuyển khoản dằn chân vài trăm ngàn, nên nghĩ là họ không lừa mình, nhưng trãi qua rồi mới biết, khi họ có ý định lừa tiền rồi thì 50 ngàn, 100 ngàn họ cũng lừa, khi họ lừa nhiều người, thì số tiền đó không còn là nhỏ nữa”.
Một số đối tượng mượn hình ảnh, mạo danh chiến sĩ lực lượng vũ trang,
đoàn viên thanh niên để thực hiện hành vi lừa đảo.
* Đề không mất tiền thật trên không gian ảo
Nguyên nhân gia tăng của tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng là do nhận thức và sự am hiểu về công nghệ, cùng với tâm lý nhẹ dạ, cả tin, thiếu cảnh giác, tâm lý hám lợi nên đã bị các đối tượng lợi dụng để lừa đảo. Các đối tượng lừa đảo sử dụng nhiều phương thức tinh vi như thuê, mua tài khoản ngân hàng để nhận tiền lừa đảo, sau đó chuyển tiền qua nhiều trung gian khác nhau; sử dụng sim “rác”, không đăng ký thông tin thuê bao để thực hiện hành vi lừa đảo.
Trước tình hình trên, về phía Công an tỉnh, Sở Thông tin và Truyền thông đã tiến hành các hoạt động tăng cường quản lý nhà nước như: Yêu cầu nhà mạng và ngân hàng cung cấp thông tin đối với các số điện thoại, tài khoản đối tượng sử dụng. Trực tiếp xác minh thông tin về chủ tài khoản hoặc ủy thác điều tra. Tuy nhiên, do các đối tượng phạm tội có trình độ cao trong sử dụng công nghệ thông tin, mạng xã hội và chỉ liên lạc với nhau qua môi trường mạng, che giấu mọi thông tin về tên tuổi, địa chỉ, đặc điểm nhận dạng, sử dụng ứng dụng nhắn tin như Facebook Messenger, Zalo, Telegram... để kết nối với nạn nhân, nên gây nhiều khó khăn cho lực lượng chức năng trong đấu tranh, thu thập dữ liệu để điều tra, xử lý.
Văn bản cảnh báo của Công an tỉnh.
Để hạn chế việc bị lừa đảo trên không gian mạng, các cơ quan chức năng khuyến nghị người mỗi người dân nâng cao cảnh giác, không chuyển tiền hoặc cung cấp thông tin cá nhân cho người lạ qua điện thoại. Nếu gặp trường hợp đối tượng lạ yêu cầu chuyển tiền hoặc cung cấp thông tin cá nhân, có thể trực tiếp liên hệ, trình báo ngay cho cơ quan Công an để xử lý, hoặc thông báo đến số điện thoại trực ban hình sự 0692.348.560 của Cục Cảnh sát hình sự để được hướng dẫn kịp thời.
Đồng thời, khi nhận được cuộc gọi hoặc tin nhắn hoặc hoạt động tương tác trên mạng xã hội có dấu hiệu lừa đảo, mọi người nên bình tĩnh lưu lại số điện thoại, hình ảnh để làm chứng cứ và thông báo kịp thời đến Sở Thông tin và Truyền thông qua 02 số điện thoại sau để được hướng dẫn, hỗ trợ xử lý:
+ Thanh tra Sở Thông tin và Truyền thông: 0276.3631.168.
+ Phòng Công nghệ thông tin – Bưu chính viễn thông thuộc Sở Thông tin và Truyền thông: 0276.3813.111.
Hoàng Trần
Tác giả: Trần Hoàng Hải
Ý kiến bạn đọc