Tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Tây Ninh

Xây dựng, phát triển Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Tây Ninh

Năm 2010, cơ quan Liên hiệp Hội chỉ có 03 cán bộ, người lao động, bao gồm: 01 lãnh đạo đã nghỉ hưu được bầu giữ chức vụ Chủ tịch và 02 người lao động; có 10 tổ chức hội thành viên với 5.570 hội viên, trụ sở nằm chung trong Sở Khoa học và Công nghệ. Đến nay, bộ máy tổ chức Liên hiệp Hội phát triển thêm phòng, ban (Văn phòng, Ban Thông tin, phổ biến kiến thức và hội viên, Ban Khoa học công nghệ và tư vấn phản biện), được phân bổ thêm biên chế; được tỉnh bố trí trụ sở làm việc, cấp kinh phí hoạt động.

Liên hiệp Hội tỉnh đã trải qua 04 kỳ Đại hội; Ban Chấp hành Liên hiệp Hội đã ban hành Quy chế hoạt động từng nhiệm kỳ; xây dựng và triển khai thực hiện Quy chế phối hợp giữa Liên hiệp Hội với các hội thành viên. Đảng đoàn Liên hiệp Hội (cho đến khi kết thúc hoạt động) và Liên hiệp Hội đã ký kết và tổ chức thực hiện các kế hoạch, chương trình phối hợp với Ban Tuyên giáo Tỉnh uỷ (nay là Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh uỷ), Sở Giáo dục và Đào tạo, Hội Khuyến học tỉnh, Sở Tài nguyên và Môi trường (nay là Sở Nông nghiệp và Môi trường); Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn (nay là Sở Nông nghiệp và Môi trường) bước đầu đã đạt được kết quả tích cực.

Hiện nay, Liên hiệp Hội có 20 hội thành viên với tổng số 10.139 hội viên (so với năm 2010, tăng 10 hội thành viên và tăng 4.569 hội viên). Các hội thành viên được quan tâm củng cố theo hướng tinh gọn, hiệu quả, từng bước trẻ hóa và nâng cao chất lượng đội ngũ lãnh đạo; đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, phát huy dân chủ, tôn trọng sự tự do sáng tạo dưới sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước, bảo đảm kỷ luật, kỷ cương trong hoạt động của Liên hiệp Hội và các hội thành viên.

Tập hợp, đoàn kết và phát huy sức sáng tạo của đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ

Thực hiện Nghị quyết số 27-NQ/TW, ngày 06/8/2008 của Ban Chấp hành Trung ương (khoá X) về “Xây dựng đội ngũ trí thức trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước”, Nghị quyết số 45-NQ/TW, ngày 24/11/2023 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XIII) về tiếp tục xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ trí thức đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước nhanh và bền vững trong giai đoạn mới, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo các cấp uỷ, tổ chức đảng, hệ thống chính trị của tỉnh tiếp tục xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ trí thức, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước nhanh và bền vững trong giai đoạn mới, phù hợp với điều kiện thực tiễn của tỉnh.

Ban Tuyên giáo Tỉnh uỷ (nay là Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh uỷ) tăng cường định hướng về tư tưởng, chính trị, nhất là việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, giúp đội ngũ trí thức nhận thức sâu sắc trách nhiệm của mình đối với quê hương, Tổ quốc; rèn luyện phẩm chất, đạo đức cách mạng, đạo đức nghề nghiệp, bản lĩnh chính trị, bản lĩnh khoa học, tích cực đi đầu trong việc truyền bá những tri thức khoa học, công nghệ tiến bộ, áp dụng có hiệu quả vào phát triển kinh tế - xã hội. Đảng đoàn Liên hiệp Hội lãnh đạo Liên hiệp Hội thường xuyên quan tâm, nắm bắt tâm tư nguyện vọng của đội ngũ trí thức khoa học, công nghệ; phòng, chống những biểu hiện, quan điểm, tư tưởng sai trái với chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, Điều lệ của Hội; gắn trách nhiệm của đội ngũ trí thức khoa học, công nghệ với sự phát triển bền vững của địa phương, làm sâu sắc hơn nữa mối quan hệ gắn bó giữa trí thức với Đảng, Nhà nước và quần chúng nhân dân.

Từ năm 2014 đến nay, hàng năm, Liên hiệp Hội đã tổ chức diễn đàn khoa học dưới hình thức hội thảo khoa học và tọa đàm, tập hợp được đội ngũ trí thức trong và ngoài tỉnh (bao gồm những người trong tuổi lao động và những người đã nghỉ hưu) phát huy năng lực chuyên môn và kinh nghiệm thực hiện nhiệm vụ tư vấn, phản biện và giám định xã hội giúp cấp uỷ đảng, chính quyền xem xét, quyết định những vấn đề quan trọng của địa phương.

Chủ tịch Uỷ ban nhân dân tỉnh tặng bằng khen cho các tác giả có giải pháp đạt giải cao trong Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật toàn quốc; nhà sáng chế không chuyên có thành tích tiêu biểu trong sáng tạo khoa học và kỹ thuật; học sinh đạt giải Nhì, Ba trong Cuộc thi Khoa học Kỹ thuật cấp quốc gia học sinh trung học khu vực phía Nam; cá nhân được vinh danh CIO tiêu biểu khu vực Đông Nam Á nhận Giải thưởng lãnh đạo Công nghệ thông tin và An ninh thông tin tiêu biểu Đông Nam Á năm 2015 nhân dịp “Ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam”. Tỉnh có 03 người được tôn vinh trong Sách vàng Sáng tạo Việt Nam, 04 người được tôn vinh là Nhà Khoa học của nhà nông và 05 trí thức tiêu biểu được tôn vinh, nhận Cúp và Bằng khen của Liên hiệp Hội Việt Nam.

Từ năm 2020, tỉnh tổ chức buổi họp mặt lãnh đạo tỉnh với văn nghệ sĩ, trí thức khoa học và công nghệ tiêu biểu nhân dịp đầu xuân năm mới nhằm động viên, khích lệ tinh thần đồng thời tạo sự đoàn kết, gắn bó cùng thực hiện nhiệm vụ chính trị của đội ngũ văn nghệ sĩ và trí thức khoa học công nghệ.

Liên hiệp Hội phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ tổ chức các hoạt động chào mừng “Ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam 18/5” nhằm tạo điều kiện cho đội ngũ trí thức hoạt động trong lĩnh vực khoa học và công nghệ gặp gỡ, giao lưu trao đổi kinh nghiệm. Xây dựng và cập nhật thường xuyên hệ thống dữ liệu các chuyên gia phục vụ hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội; hiện có 88 người trong và ngoài tỉnh, trong đó: 20 tiến sĩ, 03 bác sĩ chuyên khoa II, 27 thạc sĩ, 38 đại học.

Đội ngũ trí thức trong tỉnh đã phát huy tốt vai trò của mình trên các lĩnh vực kinh tế - chính trị, xã hội; tham gia nhiệm vụ tư vấn, phản biện và giám định xã hội, tích cực nghiên cứu, ứng dụng, chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, hiệu quả sản xuất; góp phần đưa khoa học và công nghệ trở thành động lực phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Đổi mới nội dung và phương thức hoạt động của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh

Hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội

Liên hiệp Hội đã làm tốt nhiệm vụ tư vấn, phản biện và giám định xã hội do Uỷ ban nhân dân tỉnh giao đối với các chương trình, dự án phát triển khoa học công nghệ, giáo dục và đào tạo, kinh tế - xã hội trước khi cấp có thẩm quyền phê duyệt. Từ năm 2012 đến nay, cơ quan Liên hiệp Hội và các hội thành viên đã tham gia thẩm định 05 đề tài, dự án đầu tư; tham gia nghiệm thu 01 đề tài; phản biện 02 Đề án Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội huyện, 02 báo cáo kinh tế kỹ thuật; làm uỷ viên phản biện trong Hội đồng thẩm định dự án quy hoạch, chương trình và các công trình trọng điểm của tỉnh; góp ý dự án Luật, đề án, nhiệm vụ khoa học và công nghệ hàng năm, ... Uỷ ban nhân dân tỉnh giao 66 nhiệm vụ tư vấn, phản biện và giám định xã hội cho Liên hiệp Hội. Ngoài ra, Liên hiệp Hội còn được mời phản biện và đặt hàng nhiệm vụ của Hội đồng nhân dân tỉnh và một số đơn vị. Năm 2019, Liên hiệp Hội được Công ty TNHH MTV Cao su 30-4 Tây Ninh mời phản biện Đề án ứng dụng công nghệ cao chuyển đổi canh tác cây cao su sang xoài Cát Chu và khóm nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng đất tại Công ty TNHH MTV Cao su 30-4 Tây Ninh.

Đoàn Giám định xã hội Liên hiệp Hội khảo sát thực trạng các kênh tiêu tại xã Bàu Đồn (huyện Gò Dầu). Ảnh: Ngọc Hoà.

Nhìn chung, hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội của Liên hiệp Hội trở thành kênh thông tin quan trọng, có độ tin cậy cao giúp cho cấp uỷ đảng, chính quyền xem xét quyết định những vấn đề quan trọng của địa phương liên quan đến khoa học và công nghệ.

Đoàn Giám định xã hội Liên hiệp Hội làm việc với UBND xã Bàu Đồn (huyện Gò Dầu). Ảnh: Ngọc Hoà.

Hoạt động sáng tạo kỹ thuật

Tỉnh quan tâm chỉ đạo, thành lập, kiện toàn ban tổ chức Hội thi Sáng tạo Khoa học và Kỹ thuật (định kỳ 2 năm/lần). Liên hiệp Hội phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ, Liên đoàn Lao động và Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh tổ chức Hội thi nhằm thúc đẩy, phát huy tinh thần sáng tạo của các cá nhân, tổ chức. Các giải pháp đạt giải thưởng tại các cuộc thi đã được áp dụng vào sản xuất và đời sống, phù hợp với điều kiện thực tế của ngành, địa phương, doanh nghiệp, có ý nghĩa về khoa học và kỹ thuật, mang lại hiệu quả cụ thể về mặt kinh tế - xã hội. Bên cạnh đó, hàng năm, Liên hiệp Hội phối hợp với Tỉnh Đoàn, Sở Giáo dục và Đào tạo, Sở Khoa học và Công nghệ triển khai vận động Cuộc thi sáng tạo thanh, thiếu niên, nhi đồng toàn quốc do Liên hiệp Hội Việt Nam tổ chức. Kết quả đạt 12 giải trong đó có 01 giải Ba và 11 giải Khuyến khích.

Tôn vinh trí thức

Từ năm 2015 đến nay, hàng năm tỉnh tổ chức các hoạt động chào mừng “Ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam 18/5” nhằm tôn vinh đội ngũ trí thức hoạt động trong lĩnh vực khoa học và công nghệ, tôn vinh các nhà sáng chế không chuyên, đồng thời giao lưu trao đổi kinh nghiệm và phát huy tiềm năng sáng tạo, sáng kiến trong quần chúng nhân dân, phát huy hơn nữa sức sáng tạo của đội ngũ khoa học, đội ngũ trí thức tỉnh Tây Ninh.

Năm 2021, Uỷ ban nhân dân tỉnh ban hành Quy chế xét chọn, tôn vinh danh hiệu “Trí thức khoa học công nghệ tiêu biểu”, “Điển hình lao động sáng tạo”, “Tài năng trẻ khoa học và công nghệ” trên địa bàn tỉnh Tây Ninh (Quyết định số 3932/QĐ-UBND, ngày 31/12/2021); Kế hoạch tổ chức xét chọn, tôn vinh danh hiệu “Trí thức khoa học công nghệ tiêu biểu”, “Điển hình lao động sáng tạo”, “Tài năng trẻ khoa học và công nghệ” tỉnh Tây Ninh lần thứ I năm 2023 (Kế hoạch số 2922/KH-UBND, ngày 05/9/2022). Tổ chức thành công Lễ tôn vinh với 35 cá nhân được tôn vinh bao gồm: 21 cá nhân được tôn vinh danh hiệu “Trí thức khoa học công nghệ tiêu biểu”; 07 cá nhân được tôn vinh danh hiệu “Điển hình lao động sáng tạo”; 07 cá nhân được tôn vinh danh hiệu “Tài năng trẻ khoa học và công nghệ” và đã có 05 trí thức khoa học công nghệ được Liên hiệp Hội Việt Nam tôn vinh trí thức khoa học và công nghệ tiêu biểu.

Hoạt động nghiên cứu, ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ vào sản xuất và đời sống

Các hội thành viên của Liên hiệp Hội tích cực xây dựng và thực hiện các đề tài nghiên cứu khoa học cấp cơ sở góp phần phục vụ thiết thực trong hoạt động của Hội. Quá trình thực hiện chức năng, nhiệm vụ của mình, các hội thành viên tổ chức nhiều hội thảo chuyên ngành, tổ chức triển khai, tham gia thực hiện các đề tài, dự án khoa học và công nghệ. Đến nay, các hội thành viên đã nghiên cứu, triển khai ứng dụng 744 đề tài dự án và chuyển giao 79 mô hình thuộc các lĩnh vực y tế, giáo dục, dạy nghề, môi trường, góp phần nâng cao chất lượng hoạt động và giảng dạy của các trường, chất lượng khám, điều trị bệnh, trình độ áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật của nông dân vào sản xuất nông nghiệp làm tăng năng suất, chất lượng sản phẩm.

Tuy đạt nhiều kết quả tích cực, nhưng vẫn còn một số hạn chế nhất định.

Số lượng nhiệm vụ tư vấn, phản biện và giám định xã hội chưa nhiều. Số lượng và chất lượng giải pháp tham gia các Cuộc thi, Hội thi Sáng tạo chưa cao.

Hiệu quả hoạt động của các hội thành viên, hội viên tập thể không đồng đều, có nơi chất lượng chưa cao. Có hội xây dựng tổ chức còn yếu, hoạt động lúng túng, có hội không được củng cố kịp thời, phải giải thể như Hội Làm vườn, Hội Châm cứu, Hội Kế hoạch hoá gia đình.

Trước tình hình phát triển nhanh chóng của cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại, đội ngũ trí thức trở thành nguồn lực đặc biệt quan trọng, tạo nên sức mạnh của quốc gia và của các địa phương trong chiến lược phát triển kinh tế xã hội, do đó, yêu cầu về phát triển Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh trong kỷ nguyên mới ngày càng nâng cao, đặc biệt là hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội cần phát huy đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ, tham mưu nhiều ý kiến tích cực vào các dự án, đề án… phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Trong thời gian tới, cần tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh; tập hợp, đoàn kết và phát huy trí tuệ của đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ tỉnh nhà, góp phần đưa khoa học và công nghệ trở thành động lực phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Tiếp tục kiện toàn cơ cấu tổ chức, bộ máy của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh và các tổ chức thành viên theo hướng tinh gọn, hiệu quả, từng bước trẻ hóa và nâng cao chất lượng đội ngũ lãnh đạo.

Thực hiện cơ chế đặt hàng, giao nhiệm vụ cho các chuyên gia, nhà khoa học, trí thức có năng lực tham gia nghiên cứu, thực hiện các đề tài, đề án, nhiệm vụ khoa học, công nghệ trọng điểm của tỉnh.

Có kế hoạch xây dựng đội ngũ trí thức gắn với chiến lược, quy hoạch, đề án phát triển ngành, lĩnh vực theo Chiến lược quốc gia về phát triển đội ngũ trí thức trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.

Tiếp tục thực hiện đổi mới nội dung và phương thức hoạt động của Liên hiệp Hội và các hội thành viên theo hướng chuyên nghiệp, phát huy dân chủ, sáng tạo trong các hoạt động khoa học, tạo môi trường thuận lợi và cơ chế thích hợp để thu hút và phát huy năng lực sáng tạo của trí thức khoa học công nghệ.

Thanh Thanh