Quân dân Tây Ninh góp phần đánh bại cuộc hành quân Junction City của Mỹ (22.2 đến 15.4.1967 - 2022)

Thứ tư - 13/04/2022 15:00 899 0

  ​Cuộc phản công chiến lược mùa khô lần thứ nhất (1965-1966) trên chiến trường miền Nam của Mỹ - nguỵ đã thất bại nặng nề, nhưng đế quốc Mỹ vẫn không từ bỏ giải pháp quân sự, vẫn muốn giải quyết cuộc chiến tranh ở Việt Nan bằng con đường bạo lực vũ trang với bom pháo, súng đạn, chất độc hoá học... Với giải pháp quân sự, lầu năm góc đặt kỳ vọng to lớn vào cuộc phản công chiến lược mùa khô lần thứ hai (1966-1967).


Tượng đài Chiến thắng Junciton City

Sau khi tăng cường lực lượng lên đến hơn 980.000 quân, trong đó quân viễn chinh Mỹ và quân các nước chư hầu của Mỹ khoảng 440.000 tên, trong mùa khô 1966-1967, Mỹ-nguỵ đã thực hiện 895 cuộc hành quân lớn nhỏ trên toàn chiến trường Nam bộ. Trong đó, chúng dồn lực triển khai 3 cuộc hành quân then chốt vào khu vực miền Đông Nam Bộ, gồm: cuộc hành quân Attelboro đánh vào khu Căn cứ Dương Minh Châu-Tây Ninh, từ ngày 12.10.1966 đến ngày 25.11.1966; cuộc hành quân Cedar Falls đánh vào vùng tam giác sắt từ Củ Chi, Bến Cát, Bến Súc, Long Nguyên, Hố Bò và một phần huyện Trảng Bàng (An Tịnh, Lộc Hưng), từ ngày 08.01.1967 đến ngày 26.01.1967; đặc biệt là cuộc hành quân Junction City, có qui mô lớn nhất, dài ngày nhất và nhiều tham vọng nhất của Mỹ, đánh vào vùng căn cứ Bắc Tây Ninh, từ ngày 22.02.1967 đến ngày 15.4.1967.

Căn cứ Bắc Tây Ninh có diện tích khoảng 1.500 km2, được gọi là Căn cứ Khu B (địch gọi là khu C), thuộc địa giới huyện Dương Minh Châu (sau đó tách ra thành lập huyện Tân Biên), nằm giữa hai sông Vàm Cỏ Đông (ở phía tây) và sông Sài Gòn (ở phía đông), phía bắc và tây bắc giáp với Campuchia, phía nam giáp liên tỉnh lộ 13. Trong những năm địch đánh phá, gom dân ác liệt, dân số trong vùng căn cứ chỉ còn khoảng 800, sống rải rác dọc biên giới và sông Vàm Cỏ Đông trên khu vực xóm Giữa, Lò Gò, Tà Nốt, một ít ở Kà Tum, Sóc Mới. Bà con làm ruộng sinh sống và tham gia công tác dân công, tiếp tế cho bộ đội. Ở khu vực trung của tâm căn cứ hầu như chỉ có lực lượng cán bộ, chiến sĩ, nhân viên cơ quan, nhà trường, công xưởng, bệnh viện, kho tàng của Trung ương Cục, Bộ Tư lệnh miền Nam và các ngành trực thuộc Trung ương Cục.

Bởi là địa bàn có ý nghĩa chiến lược cực kỳ quan trọng và là nơi đứng chân của cơ quan lãnh đạo cách mạng miền Nam, nên đối với Tây Ninh, địch bố trí lực lượng quân đội thường trực đến 20.000 tên và nhiều phương tiện cơ giới, từ 1 đến 2 trung đoàn pháo binh với 100 đến 120 khẩu pháo, phi cơ các loại, đồng thời sử dụng máy bay ném bom B52 ngày đêm đánh phá các khu căn cứ cách mạng.

Chuẩn bị cho cuộc hành quân Junction City, các căn cứ Mỹ và các chốt biệt kích ngụy được triển khai dày đặt, hình thành thế bao vây, chia cắt căn cứ kháng chiến; đồng thời, thực hiện hơn 60 phi vụ rải chất độc khai quang trên một khu vực rộng lớn Bắc Tây Ninh, sử dụng máy bay cường kích, đặc biệt là điều cả máy bay B52 ồ ạt ném bom xuống vùng rừng Tây Ninh, thả máy thu tiếng động ở các hành lang căn cứ và tổ chức các toán biệt kích đột nhập vào những khu vực trọng yếu.

Về lực lượng triển khai cuộc hành quân, Mỹ đã huy động đại bộ phận quân viễn chinh ở Đông Nam Bộ và một phần quân nguỵ Sài Gòn, với khoảng 45.000 tên, bao gồm 31 tiểu đoàn bộ binh Mỹ thuộc các lực lượng: sư đoàn bộ binh số 1 “Anh cả đỏ", sư đoàn bộ binh cơ giới 25 “Tia chớp nhiệt đới", sư đoàn 4, sư đoàn 9 và lữ đoàn dù 196, lữ đoàn dù 173; 1 lữ đoàn thủy quân lục chiến; 1 liên đoàn biệt động quân Sài Gòn; 1 trung đoàn và 8 tiểu đoàn xe tăng, thiết giáp với 1.200 chiếc; 4 trung đoàn pháo binh với sự yểm trợ của 17 phi đoàn không quân gồm 600 máy bay chiến đấu và vận tải các loại... Cuộc hành quân do tướng ba sao Jonathan O.Seaman, tư lệnh dã chiến II trực tiếp chỉ huy.

Mục tiêu mà Mỹ đề ra trong cuộc hành quân Junction City là phải tiêu diệt cho được cơ quan đầu não kháng chiến ở miền Nam, diệt Sư đoàn 9 chủ lực Quân Giải phóng và Đài Phát thanh Giải phóng, bịt các cửa ngõ biên giới sang Campuchia, triệt phá kho tàng, dự trữ hậu cần của lực lượng cách mạng; chia cắt, lấn chiếm khu căn cứ; giành lấy một thắng lợi quyết định, tạo bước ngoặt làm chuyển biến cục diện quân sự, chính trị có lợi cho chúng.

Sớm nắm được ý đồ và phán đoán chính xác khả năng hành động của địch, Trung ương Cục và Bộ Chỉ huy Quân sự Miền đã chỉ đạo xây dựng thế trận chiến tranh nhân dân tại chỗ, tổ chức từng khu vực cơ quan đóng thành xã, huyện. Các cơ quan quân sự Miền hình thành 7 huyện đội, 6 cụm cơ quan dân, chính, Đảng thành 13 khu vực phòng thủ tương đương 13 huyện trong căn cứ, gồm: Rùm Đua Sóc Mới, Suối Mây, Bảy Dài, Xa Mát Tà Xia, Xóm Giữa Đồi Thơ, Lò Gò Bến Ra, Châu Thành, Tà Ken, Kà Tum, Sóc Ky, Bà Chiểu, Bà Hảo và Tà Đạt. Toàn bộ cán bộ nhân viên trong căn cứ tổ chức chống càn theo khu vực được giao. Riêng đối với Tây Ninh, Trung ương Cục chỉ đạo tổ chức lực lượng vành đai phía sau hình thành thế trận nhân dân khắp 3 vùng với 3 thứ quân.


Lực lượng thanh niên xung phong và dân công hoả tuyến với đoàn xe thồ tiếp lương, tải đạn cho Quân Giải phóng đánh bại cuộc hành quân Junction City của Mỹ, năm 1967

Chấp hành chỉ đạo của Bộ Chỉ huy Quân sự Miền, quân dân Tây Ninh xây dựng thế trận chiến tranh nhân dân tại chỗ, sẵn sàng đánh địch trên trục lộ giao thông và cắt đứt giao thông, đánh địch ở các cứ điểm, phá kho tàng, đánh phá mạnh ấp chiến lược nhằm góp phần bẻ gãy cuộc hành quân của địch.

Một thế trận chiến tranh nhân dân chặt chẽ và rộng khắp đã được hình thành, các lực lượng chủ lực cách mạng, lực lượng các cơ quan Trung ương và quân dân Tây Ninh đã sẵn sàng đánh địch và chiến thắng địch.

Ngày 22.02.1967, cuộc hành quân Junction City của Mỹ chính thức bắt đầu và diễn ra qua hai giai đoạn: Giai đoạn I, từ ngày 22.2 đến ngày 17.3.1967, địch tiến công khu vực tỉnh lộ 4 đến quốc lộ 22; Giai đoạn II, từ ngày 18.3 đến ngày 15.4, địch lật cánh sang phía đông tỉnh lộ 4. Thủ đoạn của địch là bao vây kết hợp dùng lực lượng đột kích mạnh, xe tăng, biệt kích thọc sâu chia cắt, gọi là "bủa lưới phóng lao".

Đặt nhiều tham vọng và quyết tâm giành thắng lợi quân sự đủ sức nặng để xoay chuyển cục diện cuộc chiến, thế nhưng qua 53 ngày đêm, cuộc hành quân trên bộ lớn nhất trên chiến trường Việt Nam của Mỹ đã bị quân dân vùng căn cứ và quân dân Tây Ninh đánh bại. Các mục tiêu mà Mỹ đề ra cho cuộc hành quân đều không thực hiện được. Lực lượng vũ trang giải phóng đã diệt 2 tiểu đoàn, 11 đại đội bộ binh, 1 tiểu đoàn pháo binh, 9 chi đoàn xe thiết giáp, tiêu hao nặng 3 tiểu đoàn bộ binh, 1 tiểu đoàn dù, loại khỏi vòng chiến đấu 14.233 tên Mỹ (1/3 quân số), phá hủy 922 xe (có 775 xe thiết giáp), 112 trong số 256 khẩu pháo, bắn rơi 160 máy bay (trong đó có 114 trực thăng). Tướng ba sao Jonathan O.Seaman bị cách chức tại chiến trường.

Trong chiến dịch phản công đánh bại cuộc hành quân Junction City của Mỹ, vai trò địa phương được phát huy cao độ; phát huy sức mạnh của chiến tranh nhân dân với thế trận liên hoàn giữa lực lượng du kích xã và tự vệ cơ quan, giữa các ấp, xã và cụm chiến đấu trong vùng căn cứ. Qua đó, giành thế chủ động chiến trường, không cho địch phát huy sức mạnh của các loại vũ khí, phương tiện chiến tranh hiện đại và kết quả địch đã thất bại hoàn toàn.

Trong chiến dịch phản công đánh bại cuộc hành quân Junction City, huyện Tà Đạt nổi lên như một pháo đài kiên cố, chiến đấu ngoan cường, làm thất bại các mũi tiến công của 6 lữ đoàn bộ binh, nhảy dù và đổ bộ trực thăng của Mỹ, bảo vệ an toàn căn cứ, kho tàng, bảo đảm được công tác chuyên môn, thông tin liên lạc phục vụ cho chiến đấu.

Lực lượng 3 thứ quân của Tây Ninh ngoài việc tham gia diệt địch trên các trục lộ giao thông 19, 22, 26... lập chướng ngại vật làm chậm bước tiến quân của địch, bộ đội địa phương Tòa Thánh, du kích và nhân dân xã Trường Hòa đã diệt gọn đội bình định và đánh tan đại đội bảo an 276; lực lượng huyện Dương Minh Châu được trên hỗ trợ diệt gọn đại đội bảo an ở Chà Là. Phong trào quần chúng trong và ngoài ấp chiến lược có cả gia đình binh sĩ ngụy tham gia, liên tục nổi dậy kết hợp với du kích diệt gọn từng tiểu đội, trung đội dân vệ và đấu tranh chống phi pháo, chống càn quét diễn ra ác liệt ở các huyện Trảng Bàng, Gò Dầu, Châu Thành, Bến Cầu.

Tây Ninh không chỉ là trọng điểm địch đánh phá mà còn là địa bàn chiến tranh gián điệp. Địch đã tập trung lực lượng CIA, tình báo tổng nha, tình báo phủ đặc ủy trung ương, tình báo vùng 3 chiến thuật, tình báo tiểu khu… hòng đánh phá từ trong nội bộ ta. Tuy nhiên, Nhân dân đã cảnh giác cao, vạch mặt các tên tình báo, đội tự vệ mật, đã đánh nhiều trận táo bạo vào những đối tượng đầu sỏ công an, bình định, thám báo…hỗ trợ cho phong trào chung.

Lực lượng Quân dân y Tây Ninh cũng trải qua một cuộc chiến thầm lặng, đầy gian khổ, hy sinh. Các bác sĩ, y sĩ, nhân viên y tế kiên cường bám trụ, vượt qua những làn bom B52, pháo bầy, các cuộc càn quét của địch để tiếp nhận, điều trị thương bệnh binh. Trong thời kỳ này, qui mô tiếp nhận của bệnh xá cao nhất chỉ 70 giường, nhưng số thương bệnh binh đưa vào ngày càng nhiều, có thời điểm lên tới 250 người, trong đó có cả thương binh là quân chủ lực Miền. Để đảm bảo điều kiện tiếp nhận, điều trị thương bệnh binh, các bác sĩ, y sĩ, nhân viên bệnh xá vừa lo việc điều trị, vừa phải đào thêm hàng trăm nhà hầm, đào địa đạo để đảm bảo thương bệnh binh được điều trị, trú ẩn an toàn.

Bệnh xá Quân y do cũng nằm trong vùng địch càn quét đánh phá nên phải chia làm 2 bộ phận. Trong lần tiểu đoàn 14 có tên ra chiêu hồi địch. Bộ phận quân y ở Sóc Lào được lệnh rời đi, nhưng chưa kịp di chuyển thì địch đã càn đến. Tất cả cán bộ nhân viên, thương bệnh binh phải bám lại dưới địa đạo. Đêm đến, phần lớn cán bộ nhân viên bệnh xá lần lượt cõng thương binh thoát vòng vây. Đến sông Sài Gòn, cả đoàn ngâm mình dưới nước suốt ngày, đầu đội lục bình nguỵ trang để tránh trực thăng địch. Sau đó, 30 thương binh và 2 ca mới giải phẫu được đưa về nhà dân ở Lộc Hưng, An Tịnh rồi chuyển qua quốc lộ 1 vượt sông Vàm Cỏ Đông sang Bến Cầu. Số nhân viên y tế và thương binh không kịp sơ tánb đã bền gang vượt mọi khó khăn, kiên cường bám trụ lại dưới làn bom đạn địch. Số lương thực dự trữ chỉ đủ dùng cho 3 ngày, địch càn lâu, ban ngày tất cả xuống địa đạo, hầm trú ẩn, ban đêm nhân viên y tế phải tìm lương thực về cho thương binh.

Trong tình thế hiểm nghèo của cuộc chiến tranh, các cán bộ, nhân viên bệnh xá luôn thể hiện bản lĩnh kiên cường, y đức cao cả, sẵn sàng hy sinh tính mạng, xương máu vì sự nghiệp cách mạng. Y tá Trần Thị Hương dũng cảm cõng thương binh từ trong vùng bom đạn B52, bom nổ gần chị chấp nhận hy sinh tính mạng của mình để che chở thương binh an toàn; chị Nguyễn Thị Hạnh đã hiến máu cứu chữa cho thương binh đến mức ngất xỉu; chị Trần Thị Lệ suốt những năm tháng làm nhiệm vụ giặt quần áo, băng gạc đầy máu mủ trong điều kiện nước khan hiếm nhưng vẫn luôn dịu dàng, ân cần giúp đỡ thương bệnh binh; anh Lê Đình Kiệt, dù chịu đói, khát nhiều ngày liền dưới hầm địa đạo, nhưng luôn sẵn sàng tiếp nhận, giải phẫu cấp cứu cho thương binh. Những hy sinh, cống hiến đó của lực lượng quân dân y đã đóng góp một phần quan trọng vào thắng lợi chung.

Chiến thắng của chiến dịch phản công đánh bại cuộc hành quân Junction City đã chứng minh sự đúng đắn của nghệ thuật lãnh đạo và chỉ huy, của tư tưởng chỉ đạo và phương châm tác chiến kết hợp thế trận chiến tranh nhân dân với các binh đoàn chủ lực làm chủ căn cứ để tiêu diệt địch, làm thất bại chiến lược hai gọng kìm "tìm diệt và bình định". Cùng với lực lượng quân chủ lực Miền và lực lượng tự vệ chiến đấu của các cơ quan Trung ương, quân dân Tây Ninh đã đóng góp một phần quan trọng vào thế trận chung, từng bước bẻ gãy các đợt càn quét qui mô của địch vào căn cứ.

Thất bại của cuộc hành quân Junction City đã chấm dứt mọi cố gắng của Mỹ-nguỵ trong cuộc phản công chiến lược mùa khô 1966-1967, dẫn tới sự bế tắc về chiến lược của Mỹ, từ thế chủ động tiến công, chúng phải chuyển sang thế phải phòng ngự bị động. Trong thắng lợi đó, có phần đóng góp quan trọng của Đảng bộ, quân và dân tỉnh Tây Ninh.

Đánh giá thắng lợi cuộc chống trận càn Junction City, Đại tướng Nguyễn Chí Thanh, Chính ủy Bộ Chỉ huy Miền nhận xét: “Cuộc hành quân Junction City là một cuộc hành quân lớn nhất của quân Mỹ vào vùng căn cứ Bắc Tây Ninh, lại là cuộc hành quân thua đau nhất, là cái mốc đánh dấu đỉnh cao sự thất bại của chúng trong cuộc phản công chiến lược mùa khô lần thứ 2 trong âm mưu tìm diệt của chúng".

 

Thanh Phong

(Ban Tuyên giáo Tỉnh uỷ)

 

Nguồn: Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Tây Ninh, Lịch sử Đảng bộ tỉnh Tây Ninh (1930-2005), Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội - 2010.

Tham khảo: https://www.qdnd.vn/ho-so-su-kien/70-nam-quan-doi-nhan-dan-viet-nam-anh-hung/danh-bai-cuoc-hanh-quan-gian-xon-xi-ti-cua-quan-my-tren-dia-ban-dong-nam-bo-22-2-1967-15-4-1967-261553

  Ý kiến bạn đọc

thong bao noi bo
Phóng sự ảnh
Biển đảo Việt Nam
Chính trị
Banner Tủ sách
chuyển đổi số
Giải báo chí
Bảo hiểm xã hội
Liên kết website
Thống kê truy cập
  • Đang truy cập86
  • Máy chủ tìm kiếm9
  • Khách viếng thăm77
  • Hôm nay34
  • Tháng hiện tại139,949
  • Tổng lượt truy cập7,937,857
Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây